تعویض مفصل زانو، چه به صورت کامل و چه جزئی، یکی از موفق‌ترین روش‌های درمانی برای رفع درد مزمن و بازگرداندن عملکرد طبیعی مفصل است. تعویض کامل مفصل زانو برای افرادی با آسیب شدید و گسترده مناسب‌تر است، در حالی که تعویض جزئی مفصل زانو گزینه‌ای کم‌تهاجمی‌تر با دوران نقاهت کوتاه‌تر برای کسانی است که تخریب مفصل آن‌ها محدودتر است. انتخاب مناسب‌ترین روش باید تحت نظر پزشک متخصص و با بررسی دقیق شرایط مفصل، سن و سبک زندگی بیمار انجام گیرد.
جراحی مفصل زانو یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی ارتوپدی برای درمان دردهای شدید و ناتوانی‌های حرکتی ناشی از آرتروز یا آسیب‌های مفصلی است. اما در این میان دو روش متفاوت با نام‌های تعویض کامل مفصل زانو و تعویض جزئی مفصل زانو وجود دارد که بسته به شدت آسیب، سن بیمار، میزان فعالیت و نوع درگیری مفصل، پزشک یکی از آن‌ها را توصیه می‌کند. در این مقاله به طور کامل تفاوت‌های این دو روش، مزایا و معایب هرکدام و نکاتی درباره انتخاب بهترین گزینه درمانی را بررسی می‌کنیم.
معرفی: بهترین جراح تعویض مفصل زانو
تعویض کامل مفصل زانو چیست؟
در تعویض کامل مفصل زانو (Total Knee Replacement) تمامی سطوح مفصلی زانو که دچار آسیب شده‌اند، با پروتزهای مصنوعی جایگزین می‌شوند. در این روش، پزشک قسمت‌های آسیب‌دیده از استخوان ران، استخوان ساق پا و کشکک زانو را برداشته و آن‌ها را با قطعات فلزی و پلاستیکی جایگزین می‌کند.
این روش معمولاً زمانی پیشنهاد می‌شود که آرتروز پیشرفته سه ناحیه اصلی زانو (داخلی، خارجی و قدامی) را درگیر کرده باشد و درد بیمار با روش‌های دیگر قابل کنترل نباشد.
تعویض جزئی مفصل زانو چیست؟
در مقابل، تعویض جزئی مفصل زانو (Partial Knee Replacement) که به آن تعویض تک‌محوره یا تعویض موضعی نیز گفته می‌شود، تنها بخش آسیب‌دیده مفصل (معمولاً قسمت داخلی یا خارجی زانو) تعویض می‌شود. در این روش، دو ناحیه سالم مفصل حفظ می‌شوند و فقط قسمتی از مفصل که دچار ساییدگی یا تخریب شده است با یک پروتز کوچک جایگزین می‌شود.
این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که آرتروز یا تخریب مفصل فقط در یک ناحیه خاص رخ داده باشد و سایر بخش‌های مفصل زانو سالم باشند.
جدول تفاوت‌های اصلی بین تعویض کامل و جزئی مفصل زانو
| ویژگی | تعویض کامل مفصل زانو | تعویض جزئی مفصل زانو |
|---|---|---|
| میزان تهاجم جراحی | تهاجمی‌تر، شامل تعویض کامل سطوح مفصلی | کم‌تهاجمی‌تر، فقط بخشی از مفصل تعویض می‌شود |
| مدت زمان بهبودی | طولانی‌تر (معمولاً ۶ تا ۱۲ هفته) | کوتاه‌تر (معمولاً ۳ تا ۶ هفته) |
| میزان از دست دادن خون | بیشتر | کمتر |
| ناحیه تحت درمان | تمامی قسمت‌های مفصل زانو (داخلی، خارجی، کشککی) | فقط یک بخش خاص از مفصل (معمولاً داخلی یا خارجی) |
| مدت زمان بستری در بیمارستان | بیشتر (۲ تا ۴ روز) | کمتر (۱ تا ۲ روز) |
| طول عمر مفصل تعویض‌شده | معمولاً ۱۵ تا ۲۰ سال | ۱۰ تا ۱۵ سال، بسته به نوع استفاده |
| احتمال نیاز به جراحی مجدد | کمتر | بیشتر، در صورت پیشرفت آرتروز در سایر بخش‌ها |
| مناسب برای | بیمارانی با تخریب گسترده در کل مفصل زانو | بیمارانی با تخریب موضعی در یک قسمت از مفصل |
| میزان درد بعد از عمل | معمولاً بیشتر در مراحل اولیه | کمتر، به دلیل تهاجم کمتر جراحی |
| محدودیت‌های حرکتی بعد از جراحی | ممکن است بیشتر باشد، نیاز به فیزیوتراپی گسترده‌تر | کمتر، بازگشت سریع‌تر به فعالیت روزمره |
مزایا و معایب تعویض کامل مفصل زانو
مزایا:
- درمان کامل آرتروز گسترده و درد مزمن
- بازگرداندن عملکرد کامل مفصل
- کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی
معایب:
- زمان نقاهت طولانی‌تر
- ریسک بالاتر خونریزی یا عفونت
- کاهش احساس طبیعی مفصل به دلیل پروتز کامل
مزایا و معایب تعویض جزئی مفصل زانو
مزایا:
- حفظ ساختار طبیعی زانو
- زمان نقاهت کوتاه‌تر
- احساس طبیعی‌تر هنگام حرکت زانو
- مناسب برای بیماران جوان‌تر با فعالیت بالا
معایب:
- مناسب نبودن برای افرادی با آرتروز گسترده
- احتمال نیاز به تعویض مجدد در آینده در صورت گسترش آسیب
چه زمانی تعویض جزئی مفصل زانو پیشنهاد می‌شود؟
تعویض جزئی مفصل زانو بیشتر زمانی پیشنهاد می‌شود که:
- آرتروز یا ساییدگی مفصل تنها در یک بخش خاص وجود داشته باشد
- رباط‌ها و سایر ساختارهای زانو سالم باشند
- دامنه حرکتی بیمار خوب باشد
- فرد در سنین پایین‌تر باشد و سبک زندگی فعالی داشته باشد
چه زمانی تعویض کامل مفصل زانو ضروری است؟
در موارد زیر، تعویض کامل مفصل زانو گزینه بهتری محسوب می‌شود:
- درگیری و آسیب در بیش از یک بخش زانو
- درد شدید و مزمن که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهد
- محدودیت شدید حرکتی
- وجود ناهنجاری‌های ساختاری شدید در مفصل
انتخاب بین تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو
انتخاب بین این دو روش بستگی به نظر پزشک متخصص ارتوپد دارد. پزشک با توجه به بررسی عکس رادیولوژی، MRI، معاینه بالینی و میزان فعالیت بیمار، مناسب‌ترین روش را انتخاب می‌کند. عوامل تأثیرگذار در این انتخاب شامل:
- سن بیمار
- وزن و شاخص توده بدنی (BMI)
- میزان تخریب مفصل
- سابقه جراحی یا آسیب‌های قبلی زانو
- سطح فعالیت روزانه بیمار
جراح متخصص تعویض کامل و جزئی مفصل زانو در تبریز و استانبول
دکتر جعفر سلیمانپور فوق تخصص جراحی زانو و مفاصل، از برجسته ترین جراحان و متخصص ارتوپدی و در زمینه تعویض کامل و جزئی مفصل زانو به شمار می‌رود. وی با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین و تجهیزات پیشرفته، توانسته است صدها عمل موفق در شهرهای تبریز و استانبول انجام دهد. تجربه بالای ایشان در جراحی کم‌تهاجمی، بهبودی سریع‌تر و درد کمتر را برای بیماران به همراه داشته است.
دکتر سلیمانپور با ارائه برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده، شرایط خاص هر بیمار را به‌دقت بررسی کرده و بهترین روش جراحی را انتخاب می‌کند. پیگیری دقیق وضعیت بیماران پس از عمل، همراه با راهنمایی‌های لازم برای فیزیوتراپی و توانبخشی، از ویژگی‌های ممتاز کار ایشان است.
بیماران ایرانی و ترکیه ای می‌توانند از خدمات مشاوره تخصصی پیش از جراحی بهره‌مند شوند و با اطمینان خاطر درمان خود را آغاز کنند.
دکتر جعفر سلیمانپور متخصص ارتوپدی در تبریز و استانبول
بدون دیدگاه