تومور های استخوانی و انواع آنها، روش تشخیص و درمان

تومور های استخوانی یکی از بیماری های مهم در حوزه ارتوپدی و انکولوژی به شمار می روند که شناخت دقیق آنها می تواند نقش زیادی در تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب داشته باشد. این تومور ها به صورت رشد غیر طبیعی سلول های استخوانی یا بافت های اطراف استخوان ایجاد می شوند و بسته به نوع خوش خیم یا بدخیم بودن آنها شدت و روند درمان متفاوت خواهد بود. آگاهی از علائم، انواع تومور های استخوانی و روش های تشخیص پزشکی کمک می کند بیماران در مراحل اولیه متوجه تغییرات شوند و سریع تر به پزشک مراجعه کنند.

این نوع تومور به توده ها یا رشد های غیر طبیعی در بافت استخوان گفته می شود که می تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود. این رشد غیر طبیعی ممکن است خوش خیم باشد که معمولا خطر کمتری دارد و با درمان های ساده تر کنترل می شود. در مقابل تومور های بدخیم یا سرطانی وجود دارند که قابلیت گسترش به سایر اندام ها را دارند و اگر به موقع تشخیص داده نشوند می توانند سلامت بیمار را تهدید کنند.

معرفی: بهترین دکتر تعویض مفصل زانو

علائم تومور های استخوانی

علائم تومور های استخوانی معمولا به تدریج ظاهر می شوند و در بسیاری موارد با بیماری های دیگر استخوانی مانند آرتروز یا آسیب های عضلانی اشتباه گرفته می شوند. شایع ترین علائم عبارتند از:

• درد مداوم در استخوان که به مرور زمان شدید تر می شود.
• تورم یا برجستگی غیر طبیعی در ناحیه استخوان.
• محدودیت حرکت مفصل نزدیک به محل تومور.
• ضعف یا شکستگی های غیر معمول استخوان بدون ضربه جدی.
• تب خفیف و کاهش وزن بدون دلیل مشخص در تومور های بدخیم.

انواع تومور های استخوانی

تومور های استخوانی به دو دسته کلی خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند.

تومور های خوش خیم استخوانی

این نوع تومور ها معمولا رشد آهسته دارند و به سایر بافت ها سرایت نمی کنند. گرچه در برخی موارد ممکن است باعث تغییر شکل استخوان یا درد شدید شوند اما به ندرت تهدید جدی برای حیات بیمار محسوب می شوند. از مهم ترین انواع تومور های خوش خیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. استئوکندروما: شایع ترین تومور خوش خیم استخوانی که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود.
2. کندروم: ناشی از رشد غیر طبیعی غضروف داخل استخوان.
3. فیبرس دیسپلازی: جایگزینی بافت طبیعی استخوان با بافت فیبری که موجب ضعف و شکستگی استخوان می شود.
4. استئوما: رشد آهسته و معمولا بدون علامت در استخوان های جمجمه یا صورت.
5. یونیسیتیک فیبروم: یک تومور خوش خیم که بیشتر در استخوان های بلند مانند ران و ساق پا مشاهده می شود.

تومور های بدخیم استخوانی

تومور های بدخیم یا سرطانی رشد سریع دارند و می توانند به سایر قسمت های بدن متاستاز بدهند. این دسته نیاز به تشخیص سریع و درمان تخصصی دارد. مهم ترین انواع آن شامل:

1. استئوسارکوم: شایع ترین سرطان اولیه استخوان که بیشتر در نوجوانان و جوانان مشاهده می شود.
2. کندروسارکوم: تومور سرطانی ناشی از سلول های غضروفی که معمولا در افراد میانسال بروز می کند.
3. یویینگ سارکوم: تومور بدخیم نادر که بیشتر کودکان و نوجوانان را درگیر می کند.
4. فیبروسارکوم استخوان: نوعی سرطان استخوانی ناشی از رشد غیر طبیعی بافت فیبری.
5. مولتیپل میلوما: نوعی سرطان سلول های پلاسما که معمولا استخوان های متعدد بدن را درگیر می کند.

عوامل خطر تومور های استخوانی

دلایل قطعی بروز تومور های استخوانی هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما برخی عوامل خطر می توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند:

• سابقه خانوادگی سرطان های استخوانی.
• قرار گرفتن در معرض اشعه های رادیویی یا شیمی درمانی در گذشته.
• برخی بیماری های ژنتیکی مانند رتینوبلاستوما یا بیماری پاگت.
• آسیب ها یا شکستگی های قدیمی که به درستی درمان نشده اند.

روش های تشخیص تومور های استخوانی

تشخیص دقیق تومور های استخوانی نیازمند بررسی کامل توسط متخصص ارتوپدی و انکولوژی است. پزشک معمولا پس از گرفتن شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی از روش های تصویربرداری و آزمایشگاهی استفاده می کند. مهم ترین روش های تشخیصی عبارتند از:

1. عکس رادیولوژی یا اشعه ایکس
   اولین روش برای بررسی استخوان و مشاهده تغییرات ناشی از تومور است. این تصاویر می توانند نشان دهند که آیا استخوان ضعیف یا تخریب شده است یا خیر.
2. سی تی اسکن (CT scan)
   این روش جزئیات بیشتری از ساختار استخوان نشان می دهد و به پزشک کمک می کند اندازه و محل دقیق تومور را بررسی کند.
3. ام آر آی (MRI)
   ام آر آی یکی از بهترین روش ها برای بررسی بافت های نرم اطراف استخوان و میزان گسترش تومور است.
4. اسکن استخوانی (Bone Scan)
   این روش با تزریق مواد رادیواکتیو امکان مشاهده فعالیت های غیر طبیعی استخوان را فراهم می کند.
5. نمونه برداری (بیوپسی)
   بیوپسی مهم ترین روش قطعی تشخیص تومور های استخوانی است. در این روش نمونه ای از بافت استخوان گرفته می شود و زیر میکروسکوپ بررسی می گردد تا خوش خیم یا بدخیم بودن آن مشخص شود.

اهمیت تشخیص به موقع

هر چه تومور های استخوانی زود تر تشخیص داده شوند احتمال موفقیت درمان بیشتر خواهد بود. در تومور های خوش خیم معمولا درمان ساده تر است و در بسیاری موارد با جراحی کامل برطرف می شوند. اما در تومور های بدخیم تاخیر در تشخیص می تواند باعث گسترش بیماری و کاهش شانس بهبودی شود.

راه های درمان تومور های استخوانی

گرچه متن اصلی بر تشخیص متمرکز است اما اشاره کوتاه به روش های درمانی ضروری است. درمان بسته به نوع تومور و شرایط بیمار می تواند شامل موارد زیر باشد:

• جراحی برای برداشتن تومور.
• شیمی درمانی در موارد سرطانی.
• رادیوتراپی برای کنترل رشد سلول های بدخیم.
• ترکیب درمان ها در برخی بیماران برای افزایش اثربخشی.

با متخصص ارتوپدی درمورد تومور های استخوانی

تومور های استخوانی مجموعه ای متنوع از بیماری ها هستند که از رشد های خوش خیم و بی خطر تا سرطان های خطرناک را شامل می شوند. شناخت علائم اولیه، آگاهی از انواع تومور استخوانی و توجه به روش های تشخیص علمی از جمله رادیولوژی، سی تی اسکن، ام آر آی و بیوپسی می تواند به بیماران کمک کند در مراحل ابتدایی به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص دقیق تومور  با استفاده از روش های پیشرفته تصویربرداری مانند رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی انجام می شود. نمونه برداری و بررسی بافت از اهمیت بالایی برای تعیین خوش خیم یا بدخیم بودن تومور برخوردار است.

خدمات درمانی شامل جراحی تخصصی، شیمی درمانی و رادیوتراپی تحت نظر جراح فوق تخصص زانو و ارتوپدی ارائه می شود. این خدمات تخصصی توسط دکتر جعفر سلیمانپور در تبریز و استانبول انجام می شود و همراه با مشاوره دقیق و پیگیری کامل بیماران است.

دکتر جعفر سلیمانپور متخصص ارتوپدی

قسمت نمونه جراحی های دکتر سلیمانپور