شکستگی استخوان اسکافویید یکی از شایع ترین آسیب های استخوانی در ناحیه مچ دست است که معمولاً در اثر زمین خوردن روی دست باز یا وارد شدن ضربه مستقیم به کف دست ایجاد می شود. این استخوان کوچک که در سمت شست مچ قرار دارد، نقش مهمی در حرکت و پایداری مفصل مچ دست ایفا می کند. شکستگی اسکافویید اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند جوش نخوردن استخوان، کاهش دامنه حرکتی مچ و حتی آرتروز زودرس شود.
شکستگی استخوان اسکافویید مچ دست یک آسیب شایع اما مهم است که تشخیص سریع و درمان مناسب آن نقش اساسی در حفظ عملکرد مچ و جلوگیری از عوارض دارد. آگاهی از علائم، توجه به دردهای مشکوک در ناحیه شست مچ و مراجعه سریع به پزشک می تواند از مشکلات جدی بعدی پیشگیری کند. با رعایت نکات ایمنی و تقویت عضلات مچ و ساعد می توان احتمال بروز این نوع شکستگی را به حداقل رساند.
آشنایی با تفاوت نرمی استخوان و پوکی استخوان
آناتومی و نقش استخوان اسکافویید
استخوان اسکافویید یکی از هشت استخوان کوچک مچ دست است که بین استخوان های ساعد و استخوان های کف دست قرار دارد. این استخوان به دلیل موقعیت خاص خود و تماس با چندین استخوان دیگر، فشار و نیروهای زیادی را هنگام حرکت یا تحمل وزن دریافت می کند.
همچنین اسکافویید به دلیل خون رسانی نسبتا محدود در بخش های خاصی، مستعد مشکلات ترمیمی پس از شکستگی است.
علت های شایع شکستگی اسکافویید
شکستگی اسکافویید اغلب بر اثر ضربه ناگهانی و شدید ایجاد می شود. رایج ترین علت ها عبارتند از:
- زمین خوردن روی دست باز: رایج ترین حالت، زمانی است که فرد هنگام افتادن برای جلوگیری از ضربه به بدن، کف دست را به زمین می زند.
- ورزش های پرخطر: ورزش هایی مانند اسکیت، اسنوبرد، دوچرخه سواری و فوتبال که احتمال زمین خوردن یا برخورد شدید وجود دارد.
- تصادفات رانندگی: به خصوص زمانی که دست ها روی فرمان یا داشبورد قرار دارد.
- ضربه مستقیم به کف دست یا مچ: برخورد اشیا سنگین یا ضربه های شدید صنعتی.
علائم شکستگی اسکافویید
شکستگی اسکافویید ممکن است در ابتدا علائم شدیدی ایجاد نکند و حتی با پیچ خوردگی مچ دست اشتباه گرفته شود. علائم شایع شامل:
- درد در سمت شست مچ دست به ویژه در ناحیه موسوم به “ناحیه تشریحی اسنفوس”
- تورم و کبودی مچ دست
- کاهش قدرت گرفتن اشیا
- درد هنگام فشار به ناحیه بین تاندون های شست
- محدودیت حرکت مچ دست
تشخیص شکستگی اسکافویید
به دلیل اینکه شکستگی اسکافویید در عکس ساده اشعه ایکس ممکن است در روزهای اول دیده نشود، تشخیص این آسیب نیازمند دقت و استفاده از روش های تصویربرداری دقیق است. روش های تشخیصی شامل:
- معاینه فیزیکی توسط پزشک و بررسی حساسیت به لمس در ناحیه خاص مچ
- رادیوگرافی (X-ray) در زوایای مختلف
- MRI برای مشاهده دقیق بافت نرم و شکستگی های مخفی
- سی تی اسکن (CT scan) برای تعیین محل و میزان شکستگی
روش های درمان شکستگی اسکافویید
انتخاب روش درمان به محل شکستگی، شدت جابجایی استخوان و مدت زمان گذشته از آسیب بستگی دارد. درمان به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
-
درمان غیر جراحی
- مناسب برای شکستگی های بدون جابجایی یا با جابجایی بسیار کم
- استفاده از گچ یا آتل بلند که ساعد و شست را بی حرکت نگه دارد
- مدت بی حرکتی معمولاً بین ۶ تا ۱۲ هفته است
- انجام فیزیوتراپی پس از برداشتن گچ برای بازگرداندن دامنه حرکت و قدرت مچ
-
درمان جراحی
- در موارد شکستگی با جابجایی یا شکستگی های مزمن که جوش نخورده اند
- استفاده از پیچ یا پین مخصوص برای ثابت کردن استخوان
- در برخی موارد پیوند استخوان برای کمک به ترمیم
- دوره بهبودی معمولاً کوتاه تر از درمان با گچ اما نیازمند مراقبت ویژه است
عوارض شکستگی اسکافویید
در صورت تاخیر در تشخیص یا درمان نامناسب، عوارضی مانند موارد زیر ممکن است ایجاد شود:
- جوش نخوردن استخوان به دلیل خون رسانی ضعیف
- مرگ استخوانی (نکروز آواسکولار) در قطعات استخوانی
- کاهش دامنه حرکت مچ دست
- آرتروز زودرس مفصل مچ
- درد مزمن و ضعف عملکردی
پیشگیری از شکستگی اسکافویید
برای کاهش خطر این آسیب باید نکات ایمنی در فعالیت های روزمره و ورزشی رعایت شود:
- استفاده از مچ بند محافظ در ورزش های پرخطر
- آموزش صحیح افتادن برای ورزشکاران
- تقویت عضلات ساعد و مچ برای تحمل بهتر ضربات
- استفاده از تجهیزات ایمنی در محیط کار
مراقبت های پس از درمان
چه درمان جراحی انجام شود چه غیر جراحی، مراقبت های پس از درمان بسیار مهم هستند:
- پیروی دقیق از دستورات پزشک
- انجام تمرینات فیزیوتراپی برای بازگرداندن حرکت و قدرت
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین تا زمان تایید پزشک
- تغذیه مناسب شامل پروتئین، کلسیم و ویتامین D برای کمک به ترمیم استخوان
پزشک متخصص درمان شکستگی استخوان اسکافویید
دکتر جعفر سلیمان پور متخصص ارتوپدی و جراحی استخوان و مفاصل از بهترین پزشکان در درمان شکستگی استخوان اسکافویید مچ دست در تبریز و استانبول است. ایشان با سال ها تجربه موفق در تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمان، به بهبود سریع و مؤثر عملکرد مچ دست کمک می کند.
دکتر سلیمان پور با بهره گیری از روش های نوین جراحی و غیرجراحی، درد و محدودیت حرکتی را کاهش می دهد. درمان های ایشان شامل گچ گیری، فیزیوتراپی و در صورت نیاز جراحی با پیچ و پین مخصوص است.
بسیاری از بیماران تحت درمان ایشان توانسته اند به دامنه حرکتی طبیعی و قدرت کامل دست بازگردند. همچنین ایشان با ارائه مشاوره تخصصی و پیگیری منظم، مسیر درمان را بهینه و ایمن می سازد.
دکتر جعفر سلیمانپور متخصص ارتوپدی
آدرس قسمت نوبت دهی: استفاده از قسمت نوبت دهی متخصص ارتوپدی
بدون دیدگاه