عفونت مفصل مصنوعی زانو و لگن یکی از عوارض مهم و جدی پس از جراحی تعویض مفصل است که نیاز به تشخیص سریع و درمان موثر دارد. آگاهی بیماران، رعایت توصیه های پزشکی، پیگیری منظم و استفاده از روش های پیشگیری، نقش تعیین کننده ای در کاهش خطر ابتلا به این عارضه دارد. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی پس از جراحی، مراجعه فوری به پزشک متخصص ارتوپدی و عفونت ضروری است.
جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن یکی از موفق ترین روش های ارتوپدی برای بهبود عملکرد حرکتی و کاهش درد مزمن در بیماران مبتلا به آرتروز شدید، شکستگی و بیماری های مفصلی تحلیل برنده محسوب می شود. با وجود اینکه این عمل جراحی در اغلب موارد نتایج موفقیت آمیزی دارد، یکی از عوارض جدی و نسبتا نادر آن، عفونت مفصل مصنوعی است.
این نوع عفونت می تواند عملکرد مفصل جدید را به خطر بیندازد و در صورت عدم درمان به موقع، منجر به عوارض شدیدتر شود.
علت شل شدن پروتز زانو و راه های درمانی
عفونت مفصل مصنوعی چیست؟
عفونت مفصل مصنوعی (Prosthetic Joint Infection) زمانی رخ می دهد که باکتری ها یا دیگر عوامل عفونی وارد ناحیه اطراف مفصل مصنوعی شوند و در آنجا رشد کنند. این نوع عفونت می تواند حاد یا مزمن باشد. عفونت حاد معمولا در طی چند روز یا هفته پس از جراحی ایجاد می شود، در حالی که عفونت مزمن ممکن است ماه ها یا حتی سال ها بعد از جراحی بروز کند.
شایع ترین مفاصل درگیر
اگرچه عفونت می تواند در هر مفصل مصنوعی ایجاد شود، اما مفصل زانو و مفصل لگن (هیپ) از شایع ترین مفاصلی هستند که پس از تعویض دچار عفونت می شوند. علت این امر نیز به دلیل میزان استفاده بالا، سطح تماس زیاد و دسترسی نسبی آسان برای ورود میکروارگانیسم ها است.
علائم عفونت مفصل مصنوعی زانو و لگن
علائم عفونت مفصل مصنوعی ممکن است با التهاب ساده یا دردهای رایج پس از جراحی اشتباه گرفته شود. با این حال برخی از علائم هشداردهنده عبارتند از:
- تورم، قرمزی و گرمی اطراف مفصل
- درد شدید و مداوم که با گذشت زمان بهتر نمی شود
- ترشح مایع یا چرک از محل بخیه یا زخم
- تب و لرز
- محدودیت حرکتی مفصل
- احساس ناپایداری یا لقی در مفصل
در موارد مزمن، علائم ممکن است خفیف تر باشند و تنها با درد و ناراحتی مزمن یا کاهش عملکرد مفصل بروز کنند.
عوامل خطر برای ایجاد عفونت مفصل مصنوعی
برخی شرایط و عوامل می توانند احتمال بروز عفونت پس از تعویض مفصل را افزایش دهند، از جمله:
- دیابت کنترل نشده
- سیستم ایمنی ضعیف
- چاقی مفرط
- سیگار کشیدن
- سابقه عفونت های قبلی
- بیماری های مزمن مانند نارسایی کلیه یا کبد
- زمان طولانی جراحی یا خونریزی زیاد حین عمل
- عدم رعایت اصول بهداشتی پس از عمل
تشخیص عفونت مفصل مصنوعی
تشخیص عفونت مفصل مصنوعی معمولا با ترکیبی از معاینه بالینی، آزمایش های خون و تصویربرداری انجام می شود. روش های رایج تشخیص شامل موارد زیر است:
- آزمایش ESR و CRP: بررسی سطح التهاب در خون
- کشت مایع مفصلی: با استفاده از آسپیراسیون مفصل برای شناسایی عامل عفونی
- رادیوگرافی و MRI: بررسی تغییرات احتمالی در مفصل
- اسکن هسته ای یا PET Scan: برای تشخیص عفونت های مزمن
- بیوپسی بافتی: در موارد مشکوک
درمان عفونت مفصل مصنوعی
درمان عفونت مفصل مصنوعی بستگی به شدت و زمان بروز آن دارد. مهم ترین روش های درمان عبارتند از:
1. آنتی بیوتیک درمانی
در مواردی که عفونت خفیف و زودهنگام است، ممکن است با تجویز آنتی بیوتیک های خوراکی یا تزریقی کنترل شود. انتخاب نوع آنتی بیوتیک بر اساس کشت و نوع باکتری انجام می شود و دوره درمان معمولا چندین هفته طول می کشد.
2. جراحی شستشو و حفظ پروتز
در صورتی که عفونت در مراحل ابتدایی شناسایی شود، ممکن است نیاز به باز کردن زخم و شستشوی کامل محل عفونت وجود داشته باشد. در این حالت، پروتز در محل خود باقی می ماند.
3. تعویض پروتز در دو مرحله
در عفونت های مزمن یا مقاوم، پزشک ممکن است ابتدا پروتز عفونی را خارج کند، سپس فضای مفصل را با آنتی بیوتیک و فاصله گذار پر کرده و بعد از چند هفته یا ماه، پروتز جدید را جایگزین کند.
4. خارج کردن پروتز بدون جایگزینی
در موارد نادر و شدید که درمان موفقیت آمیز نباشد، گاهی نیاز به خارج کردن کامل پروتز بدون جایگزینی وجود دارد که می تواند موجب محدودیت شدید حرکتی شود.
پیشگیری از عفونت مفصل مصنوعی
پیشگیری از عفونت بسیار مهم تر از درمان آن است. اقدامات پیشگیرانه قبل، حین و بعد از جراحی شامل موارد زیر است:
- کنترل دقیق قند خون در بیماران دیابتی
- قطع مصرف سیگار پیش از جراحی
- رعایت کامل بهداشت فردی و زخم
- استفاده از آنتی بیوتیک پیش از جراحی طبق نظر پزشک
- مراقبت مناسب از زخم پس از جراحی
- درمان عفونت های دیگر بدن پیش از انجام جراحی مفصل
- مراجعه منظم به پزشک و پیگیری وضعیت مفصل مصنوعی
زندگی پس از عفونت مفصل مصنوعی
مواجهه با عفونت مفصل مصنوعی ممکن است چالش های روانی و جسمی ایجاد کند. حمایت خانواده، مشاوره با تیم درمان، پیگیری دقیق وضعیت مفصل و حفظ انگیزه برای توانبخشی، از عوامل مهم در بازگشت موفق به زندگی عادی پس از درمان عفونت هستند.
درمان به موقع می تواند عملکرد مفصل را حفظ کرده و از بروز ناتوانی های بعدی جلوگیری کند.
پزشک متخصص درمان عفونت مفصل مصنوعی زانو و لگن در تبریز و استانبول
دکتر جعفر سلیمانپور، فوق تخصص جراحی زانو، از پزشکان برجسته در زمینه تشخیص و درمان عفونت های مفصل مصنوعی زانو و لگن در تبریز و استانبول است. ایشان با سال‌ها تجربه در جراحی‌های پیشرفته ارتوپدی، به‌ویژه در زمینه عفونت‌های پروتز مفصل، خدمات تخصصی و دقیق ارائه می‌دهد.
درمان عفونت مفصل مصنوعی نیازمند دانش تخصصی و اقدامات به موقع است که دکتر سلیمانپور با روشهای نوین و علمی انجام می‌دهد.
بهره‌گیری از تکنولوژی روز، پیگیری دقیق و برنامه‌ریزی منظم درمانی از ویژگی‌های بارز ایشان است. مشاوره تخصصی حضوری و آنلاین نیز برای راحتی بیماران فراهم شده است.
دکتر جعفر سلیمانپور فوق تخصص جراحی زانو
آدرس قسمت نوبت دهی: استفاده از قسمت نوبت دهی متخصص ارتوپدی
بدون دیدگاه