پروتزهای زانو در انواع فلزی، پلاستیکی و سرامیکی طراحی و تولید می شوند و هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. پروتزهای فلزی بادوام و مقاوم، پروتزهای پلاستیکی سبک و روان، و پروتزهای سرامیکی زیست سازگار و ضد ساییدگی هستند. انتخاب بهترین گزینه برای جراحی زانو باید با در نظر گرفتن نیازها، بودجه، شرایط فیزیکی و نظر متخصص ارتوپدی انجام شود. مشاوره با پزشک مجرب و بررسی دقیق مزایا و معایب هر نوع پروتز، کلید موفقیت در این نوع جراحی است.
جراحی تعویض مفصل زانو یکی از روش های مؤثر برای درمان آسیب های شدید زانو به ویژه در بیماران مبتلا به آرتروز پیشرفته، ساییدگی مفصل و شکستگی های غیرقابل ترمیم است. در این جراحی، بخش آسیب دیده مفصل با یک پروتز مصنوعی جایگزین می شود. انتخاب نوع پروتز نقش مهمی در نتایج بلندمدت جراحی دارد. پروتزهای زانو از جنس های مختلفی ساخته می شوند که رایج ترین آن ها شامل فلزی، پلاستیکی (پلی اتیلنی) و سرامیکی است.
همچنین: علت خونریزی زانو و علائم آن
پروتز فلزی زانو
پروتزهای فلزی یکی از پرکاربردترین و قدیمی ترین انواع پروتز در جراحی زانو هستند. این پروتزها معمولاً از فلزاتی مانند تیتانیوم، کبالت کروم یا فولاد ضد زنگ ساخته می شوند. سطح مفصل زانو در این نوع پروتزها از فلز صیقل داده شده تشکیل شده است که روی بخش استخوانی قرار می گیرد.
مزایای پروتز فلزی
- مقاومت مکانیکی بالا و دوام طولانی
- مناسب برای بیماران پرتحرک یا دارای اضافه وزن
- هزینه نسبتاً کمتر در مقایسه با سایر انواع
- سابقه طولانی استفاده در جراحی های ارتوپدی
معایب پروتز فلزی
- احتمال بروز حساسیت به فلز در برخی افراد
- ایجاد صدای کلیک یا ساییده شدن هنگام حرکت مفصل
- در موارد نادر، واکنش سیستم ایمنی نسبت به فلز
پروتز پلاستیکی (پلی اتیلنی)
پروتزهای پلاستیکی معمولاً به صورت ترکیبی با پروتزهای فلزی استفاده می شوند. در این حالت، سطح مفصل پایینی از جنس پلاستیک فشرده شده (معمولاً پلی اتیلن با چگالی بالا) ساخته می شود که با سطح فلزی بالایی در تماس است. این طراحی باعث کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر مفصل مصنوعی می شود.
مزایای پروتز پلاستیکی
- اصطکاک پایین و حرکت نرم مفصل
- کاهش احتمال ساییدگی سطح مفصل
- خطر کمتر حساسیت یا آلرژی نسبت به فلز
- مناسب برای بیماران مسن با فعالیت فیزیکی محدود
معایب پروتز پلاستیکی
- طول عمر کوتاه تر نسبت به فلز یا سرامیک
- احتمال ساییدگی و آزاد شدن ذرات پلاستیکی در مفصل
- نیاز به تعویض یا بازبینی در دوره های بلندمدت
پروتز سرامیکی زانو
پروتزهای سرامیکی زانو از مواد سرامیکی پیشرفته مانند آلومینا یا زیرکونیا ساخته می شوند. این مواد خاصیت ضد سایشی و زیست سازگاری بالایی دارند و در سال های اخیر به گزینه ای محبوب برای برخی بیماران تبدیل شده اند. در این نوع پروتز، سطح مفصل معمولاً به صورت سرامیک به سرامیک یا سرامیک به پلاستیک طراحی می شود.
مزایای پروتز سرامیکی
- اصطکاک بسیار پایین و حرکت روان مفصل
- مقاومت بالا در برابر ساییدگی
- کاهش احتمال واکنش های آلرژیک
- عدم آزادسازی یون های فلزی در بدن
معایب پروتز سرامیکی
- هزینه بالاتر نسبت به سایر انواع
- احتمال شکنندگی در برابر ضربات شدید
- در دسترس نبودن در برخی مراکز درمانی
مقایسه کلی انواع پروتز زانو
| نوع پروتز | مزایا | معایب | طول عمر تقریبی |
|---|---|---|---|
| فلزی | مقاومت بالا، مناسب برای افراد فعال | احتمال حساسیت، صدای کلیک | ۱۵ تا ۲۰ سال |
| پلاستیکی | حرکت نرم، کمترین احتمال آلرژی | ساییدگی سریع تر، نیاز به تعویض | ۱۰ تا ۱۵ سال |
| سرامیکی | ضد ساییدگی، زیست سازگار | گران تر، احتمال شکستگی | ۱۵ تا ۲۵ سال |
چه عواملی در انتخاب نوع پروتز مؤثر هستند؟
انتخاب نوع پروتز زانو باید بر اساس شرایط فردی بیمار و نظر جراح ارتوپد انجام شود. عوامل زیر در تصمیم گیری نهایی مؤثر هستند:
- سن و میزان فعالیت بدنی بیمار
- وضعیت سلامت عمومی و وجود بیماری های زمینه ای
- حساسیت به فلز یا سابقه آلرژی
- هزینه و توانایی پرداخت بیمار
- ترجیح جراح و امکانات مرکز درمانی
شناخت تفاوت های این پروتزها می تواند به بیماران و پزشکان در انتخاب مناسب ترین گزینه کمک کند.
دکتر جعفر سلیمانپور فوق تخصص جراحی زانو
آدرس قسمت نوبت دهی: استفاده از قسمت نوبت دهی متخصص ارتوپدی
بدون دیدگاه