Genu varum, halk arasında çarpık bacak veya O tipi diz olarak bilinen, diz eklemlerinin dışa doğru açılanmasıyla karakterize bir ortopedik durumdur. Bu durumda ayak bilekleri birbirine yaklaşırken dizler arasında belirgin bir boşluk oluşur. Genu varum hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve tedavi edilmediğinde zamanla diz ekleminde ciddi problemlere yol açabilir.
Bu yazıda genu varumun nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri, önleme yolları ve güncel tedavi seçenekleri detaylı şekilde ele alınmaktadır.
Genu Varum Nedir?
Genu varum, alt ekstremitelerin mekanik aksının bozulması sonucu diz ekleminin iç kısmına aşırı yük binmesiyle ortaya çıkan bir deformitedir. Bu durum diz ekleminde dengesiz basınç dağılımına neden olur ve zamanla kıkırdak aşınmasını hızlandırır.
Özellikle ileri yaşlarda genu varum, diz kireçlenmesi (osteoartrit) riskini önemli ölçüde artırabilir.
Genu Varum Kimlerde Görülür?
Genu varum farklı yaş gruplarında çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir:
- Bebekler ve küçük çocuklar
- Ergenlik dönemindeki bireyler
- Orta ve ileri yaş yetişkinler
- Sporcularda aşırı yüklenme sonucu
- Kemik ve eklem hastalığı olan kişiler
Çocukluk döneminde görülen hafif genu varum vakalarının çoğu fizyolojik olup zamanla kendiliğinden düzelebilir.
Genu Varumun Nedenleri Nelerdir?
1. Fizyolojik Nedenler
Bebeklerde ve yürümeye yeni başlayan çocuklarda genu varum sık görülür ve genellikle 2–3 yaşına kadar kendiliğinden düzelir.
2. Genetik Faktörler
Ailede çarpık bacak öyküsü olan bireylerde genu varum görülme riski daha yüksektir.
3. Raşitizm (D Vitamini Eksikliği)
Çocukluk çağında D vitamini eksikliği kemiklerin yumuşamasına neden olarak genu varuma yol açabilir.
4. Diz Kireçlenmesi
Yetişkinlerde genu varumun en sık nedeni diz eklemi kireçlenmesidir. Kıkırdak kaybı dizin iç kısmında daha fazla olduğu için bacaklar dışa doğru eğilir.
5. Travmalar ve Kırıklar
Diz çevresindeki kemiklerin yanlış kaynaması genu varuma neden olabilir.
6. Aşırı Kilo
Fazla kilo diz eklemi üzerine binen yükü artırarak deformitenin ilerlemesine yol açar.
Genu Varum Belirtileri Nelerdir?
- Dizler arasında belirgin boşluk
- Yürüyüş bozukluğu
- Diz iç kısmında ağrı
- Uzun süre ayakta kalınca artan rahatsızlık
- Diz ekleminde sertlik
- İleri vakalarda hareket kısıtlılığı
Belirtiler zamanla artabilir ve günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Genu Varum Nasıl Teşhis Edilir?
Genu varum tanısı ortopedi uzmanı tarafından yapılır. Tanı sürecinde şu yöntemler kullanılır:
- Fizik muayene
- Ayakta çekilen diz grafileri
- Alt ekstremite mekanik aks ölçümü
- Gerekli durumlarda MR veya BT
Doğru tanı, uygun tedavi yönteminin belirlenmesi açısından büyük önem taşır.
Genu Varumda Önleme Yöntemleri
Genu varumun ilerlemesini önlemek veya riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir:
- D vitamini ve kalsiyumdan zengin beslenme
- Sağlıklı kilo kontrolü
- Diz çevresi kaslarını güçlendiren egzersizler
- Uzun süre dizlere aşırı yük bindiren aktivitelerden kaçınma
- Çocuklarda düzenli ortopedik kontroller
Erken dönemde alınan önlemler, cerrahi ihtiyacını azaltabilir.
Genu Varum Tedavi Yöntemleri
Tedavi, hastanın yaşı, deformitenin derecesi ve altta yatan nedene göre planlanır.
1. Konservatif (Cerrahi Dışı) Tedaviler
Hafif ve orta düzey genu varum vakalarında tercih edilir.
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon
- Kas güçlendirme egzersizleri
- Ortopedik tabanlık ve dizlik kullanımı
- Kilo verme programları
- Ağrı kesici ve antiinflamatuar tedaviler
Bu yöntemler deformiteyi tamamen düzeltmez ancak ağrıyı azaltır ve ilerlemeyi yavaşlatır.
2. Çocuklarda Tedavi Yaklaşımları
Çocukluk çağında genu varum genellikle takip edilir. İleri vakalarda:
- Ortopedik ortezler
- Büyüme plaklarına yönelik cerrahi girişimler
erken dönemde başarılı sonuçlar verebilir.
3. Cerrahi Tedavi Yöntemleri
İleri derecede genu varum ve ciddi diz ağrısı olan hastalarda cerrahi tedavi gündeme gelir.
a) Osteotomi Ameliyatı
Kemik kesilerek dizin mekanik aksı düzeltilir. Genç ve aktif hastalarda tercih edilir.
b) Diz Protezi Ameliyatı
İleri yaşta ve ciddi diz kireçlenmesi olan hastalarda uygulanır. Diz protezi, ağrıyı ortadan kaldırır ve bacak hizasını düzeltir.
Genu Varum Tedavisi Sonrası Yaşam
Başarılı bir tedavi sonrası hastalar:
- Daha ağrısız yürüyebilir
- Günlük aktivitelerini rahatlıkla yapabilir
- Diz eklemi üzerindeki yük dengelenir
- Yaşam kalitesi belirgin şekilde artar
Rehabilitasyon süreci, tedavinin başarısını doğrudan etkiler.
Genu Varum Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen genu varum şu sorunlara yol açabilir:
- Diz kireçlenmesinin hızlanması
- Kronik diz ağrısı
- Yürüme bozuklukları
- Eklem deformitelerinin artması
- Cerrahi müdahale ihtiyacının kaçınılmaz hâle gelmesi
Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi büyük önem taşır.
Genu varum (çarpık bacak), erken dönemde kontrol altına alınmadığında ciddi diz problemlerine yol açabilen önemli bir ortopedik sorundur. Doğru tanı, düzenli takip ve uygun tedavi yöntemleri ile deformitenin ilerlemesi önlenebilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Özellikle diz ağrısı ve yürüme bozukluğu yaşayan bireylerin zaman kaybetmeden ortopedi uzmanına başvurması önerilir.
✔ İstanbul Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı :Dr.Jafar Süleyman pour
✔ Telefon: +905443155234
✔ WhatsApp: +905443155234
✔ Randevu: E Randevu Formu için Tıklayın
 Nedir? Önleme ve Tedavi Yöntemleri){kind=link}
No views